Gönyeli’deki kasaplar, et fiyatlarındaki artış ve sektör temsilcilerinin farklı açıklamalarına öfkeli… Tarım Bakanlığı’nın etteki fiyat artışına ve dengesizliğe çare bulmasını isteyen kasaplar, halka çağrı yaptı:

Ali CANSU

Ülkemizde et fiyatlarının son bir haftada aşırı yükselmesi üzerinde sektörde faaliyet gösteren kesimlerin çelişkili açıklamaları, Gönyeli’deki kasapları çileden çıkardı.

Gönyeli’deki kasaplar, et fiyatları normale dönene kadar vatandaşlara 10 gün et almama, Tarım ve Doğal Kaynaklar Bakanlığı’na da sektör temsilcilerini bir araya getirme çağrısı yaptı.

KIBRIS’a konuşan çobanlar ise, hükümetin yem fiyatlarında indirime gitmesi durumunda eti kasaplara daha düşük fiyata satabileceklerini böylece vatandaşın daha ucuza et yiyebileceğini söyledi.

Tarım ve Doğal Kaynaklar Bakanlığı Müsteşarı Emirali Deveci ise, bakanlığın, sektörün istediği şeyleri yaptığını belirterek önemli olanın kasapların et marjlarında yüzde 2.5 ve 2.2 kar paylarını kullanıp, et fiyatlarındaki farkların aşılmasını önlemek olduğunu söyledi. Deveci, böylelikle üretici ve tüketicinin mağdur olmayacağı bir konuma gelinebileceğini kaydetti.

Deveci: Bakanlık gerekli destekleri veriyor

Tarım ve Doğal Kaynaklar Bakanlığı Müsteşarı Emirali Deveci, et sektöründe herkesin durumu kendi açısından değerlendirdiğini, yorum yaptığını ardından da “bakanlık görevini yapmadı” denildiğini belirtti.  Deveci, bakanlığın yem girdilerine sübvansiye yaparak sektörün olumsuz etkilerden korumak için elinden geleni yaptığını söyledi.

Deveci, et piyasasının serbest piyasa koşullarında olduğunu ve arz ile talebe göre fiyatların değiştiğini vurguladı.

Bakanlığın, sektörün istediği şeyleri yaptığını belirten Deveci, önemli olanın kasapların et marjlarında yüzde 2.5 ve 2.2 kar paylarını kullanıp, et fiyatlarındaki farkların aşılmasını önlemek olduğunu belirtti. Deveci, böylelikle üretici ve tüketicinin mağdur olmayacağı bir konuma gelinebileceğini, sağlıklı sistemin bu şekilde elde edilebileceğini kaydetti.

Ülkemizde “Et, 15 TL’ye alınıp, 55 TL’ye satılıyor” denildiğini anımsatan Deveci, karkas etin kilosu 15 TL’ye alınırken bunun yüzde 50’sinin ete dönüştüğünü, karkas ve şişlik kesip satıldığı zaman fiyatların da değiştiğini söyledi.

Eskiden canlı hayvanın 2.2 katına et satıldığını, büyük başta ise 2.5 katı et satıldığını ancak şimdi et satışlarındaki sistemin değiştiğini anlatan Deveci, “Eskiden et aldığımızda şişlik de onun üzerinden ayrılırdı. Şimdi ise şişlik ayrı ayrılır ve fiyatı ayrı verilir. Böylece canlı hayvan ile bu fiyatların arasındaki fark açıldı. Her sektör kendini avantajlı konuma getirmek için konuya istediği taraftan bakar” dedi.

“Yem girdilerine 23 kuruş sübvansiye veriyoruz”

Marketlerin et sektörüne girmesinin sebebinin serbest piyasa ekonomisi olduğuna işaret eden Deveci, marketlerin 70 TL veya 100 TL’ye eti satabildiğini çünkü alıcısı olduğunu söyledi.

Deveci, “Büyük başın (dana) kilosu 11 TL’dir. 2.5 katından hesabı yapılır. Kuzu ise 14-15 TL kilosudur. Bunun da 2.2 katından hesabı yapılır ve fiyatı böyle oluşur” dedi.

Hükümetin, yeme sübvansiye yaptığına da dikkat çeken Deveci, bu yıl ülkedeki kuraklıktan dolayı 2016’nın son aylarından itibaren arpaya çok ciddi destekler verdiklerini belirtti.

Deveci, yem girdileri yükselmemesi için arpayı kiloda 23 kuruş sübvansiye ettiklerini ifade ederek ithal ettikleri arpayı üreticinin 68 kuruşa aldığını, bunun 23 kuruşuna devletin destek verdiğini söyledi.

Deveci, yem girdilerinin yükselmesini ve piyasanın olumsuz etkilenmesini engellemek için de balanın 30 kuruş kiloda sübvansiye edildiğini, Güney Kıbrıs’ta bu sübvansiyonların olmadığını belirtti.

Güney Kıbrıs’ta bir karkas etin, mezbahadan 5 Euro’ya çıktığını ve 6 ile 7 Euro arasında satışı olduğunu anlatan Deveci, kar marjlarının daha düşük olduğunu kaydetti.

Sektörden bir kişinin Barış Kuvvetleri Komutanlığı’nın et ihalesinin fiyatları etkilediği yönündeki açıklamasının gerçeği yansıtmadığını ifade eden Deveci, hükümetin bu konuyla ilgisi olmadığını belirtti. Deveci, “Bir yıl önce üreticiler hayvanları satılmadığı için şikayet etmişti. Kıbrıs Türk Barış Kuvvetleri Komutanlığı da geçen yıl bir et ihalesi açtı. Devlet, Barış Kuvvetleri’ne ‘sen buradan et alamazsın’ diyemez. Ülkede et sıkıntısı da yoktur” dedi.

Gönyeli’deki kasaplar ne dedi? Gönyeli’deki kasaplar ne dedi?

Ahmet Onbaşı (Kasap- Onbaşı Et Dünyası):

Ben halka, 10 gün et almaması çağrısı yapıyorum. Bu iş bir düzene otursun. Biz, 30 okkalık kuzunun 15 okkasını satıyoruz. Ciğerini, kuyruğunu maliyetin aşağısına satıyoruz. Hayvancılar Birliği Başkanı’na sesleniyorum, 11 TL’den dana varsa biz Gönyelili kasaplar olarak 100’er tane alacağız. Salhane masraflarıyla birlikte etin bana maliyeti 34 TL’dir. Bir kuzunun salhanede kesim ücreti 10 TL, belediyeye 8.5 TL artı KDV, hayvan alım getirme için benzin ücreti, elektrik parası ödüyoruz. Hiç kimsenin farkında olmadığı bir şey daha var. KDV kasapçılıkta yoktur ama Maliye Bakanlığı son iki aydır bizden KDV alıyor. Bunlar masraflara eklenince, kuzunun maliyeti 34-35 TL’ye kadar dayanıyor. Kasaplar, lokantacıya 45 TL’ye et vermez. Yüzde 20 ile 25 arasında kâr koyup satıyorum. Biz 35 TL’ye eti satarken daha fazla kazanıyorduk. Ancak, şimdi pahalı olmasına rağmen daha az kazanıyoruz. Gönyeli’deki kasaplar dana kıymasını 38 TL, kuzu etini 44 TL, kuzu etinin kol, boyun, döşünü 40 TL, dana bifteği 44 TL, pirzola ve budu 44 TL, ciğer takımı da 25 TL’ye satıyor.

Azmi Erkasap (Kasap- Azmi Et Kasap):

Ben daha fazla restoranlara et veriyorum. İki ay ileri tarihe kesilmiş çek karşılığına et veriyorum. Bizim restoranlara et satış fiyatımız kuzuda 33-35 TL, danada ise 30 TL’dir. Her gün fiyat yükseldiğinden, bu kez güneyden et ve hayvan alımları artıyor. Kaçak etçilik de artacak. Herkes cebine göre güneyden et almaya başladı. Biz sıfırlanıyoruz. Onların fiyatı 32, bizim 45 TL’dir. Marketler 60 ve 70 TL’ye kilosunu kuzu, 55-60 TL arası ise dana satıyor. Biz bunlarla yarışamıyoruz. Kapatma noktasına geldik. Marketler de kasap oldu. Çok çaresiziz ve şu anda et satamıyoruz. Hükümetin hayvan fiyatlarına bir denge koyması gerekir. Bizleri de kaç TL’den et satarız diye gelip kontrol etmesi gerekir. Serbest ekonomi dendi ancak mahvolduk. Güzelyurt’ta dört kasap anlaştı dananın kilosunu 45 TL’den veriyorlar. Bizde 38 TL’dir. Her gün fiyat çıkıyor. Marketlerin ette fahiş kârları vardır. Biz bu işten geçimimizi sağlıyoruz ama çok zor kazanmaya başladık. Bakanlığın sektör temsilcilerini toplayıp, bu işe çözüm bulması şarttır.

Çobanlar ne dedi? Çobanlar ne dedi?

Ahmet Yarımsakallı (Çoban):

Bazıları çıkıyor ‘eti hayvancı pahalı veriyor, kasap pahalı satıyor’ diyor. İnsanlar şikayetçi. Hayvan, kasaba gelene kadar yemin torbası ne kadardı, ne kadar oldu? Yemin torbası iki ay içerisinde 42 TL’den 58 TL’ye yükseldi. Biz kasaba 19 TL okkasını veriyoruz. 15 TL kilosu gelir. Devlet büyükleri bize yemin fiyatını düşürsün, kasaba daha ucuza satsın. Tüm sektör bakanlıkta toplanalım ortak bir çözüm üretelim.

Osman Yarımsakallı (Çoban)

Girdi fiyatları düşerse biz de kasaplara daha ucuza hayvan verebileceğiz. Vatandaş da eti daha ucuza yiyecek. Kasap, eti hayvancıdan 15 TL’den alırsa, kilosu 38 TL’den veriyor. Şimdi 19’a alırlar vatandaşa 42 ile 45 TL’ye verirler. Yemin fiyatı düşmezse et pahalı olmaya devam edecek. Devletin yem fiyatlarını biraz daha düşürmesi şarttır.

Kıbrıs