Dünyada olduğu gibi ülkemizde de büyük bir sarfiyat, para kaybı ve çevre kirliliğine neden olan naylon poşetlerin marketlerdeki kullanımının sınırlandırılması için yasa bekleniyor.

Ali CANSU

Ülkemizdeki marketlerde yoğun şekilde kullanılan naylon poşet kullanımını azaltmak için ücretlendirme çalışması son aşamaya geldi. İlgili yasanın değiştirilip, uygulamanın 2018’in Ocak ayı başında yürürlüğe girmesi hedefleniyor.

Turizm ve Çevre Bakanlığı, marketlerde yoğun bir şekilde kullanılan poşetlerin önüne geçilmesi için Marketler Birliği ile her konuda anlaşmış durumda. Market sahipleri de poşetlerin kaldırılıp ücretlendirilmesi konusunda bakanlığın bu uygulamasına büyük destek veriyor.

Hem çevre kirliliğe, hem de milli servet kaybına yol açıyor

Doğada çözülmesi yıllar süren, çevre kirliliği yanında büyük bir milli servet kaybına da yol açan ve gelişmiş pek çok ülkede yasaklanan naylon poşetler, ülkemizde, özellikle de marketlerde bol miktarda kullanılıyor.

KKTC’de büyük marketlerden Lemar, Erülkü ve Kiler’in naylon poşetlere harcadığı yıllık miktar milyonlar düzeyinde. Bu marketler yılda, baskılı naylon poşet için 2.5 milyon TL’nin üzerinde para harcıyor.

Sebze, meyve ve diğer reyonlarda kullanılan baskısız poşetler için harcanan miktar ise bu rakamın içinde değil.

Marketlerin yanı sıra küçük bakkalların da kullandığı poşetler dikkate alınacak olursa, rakamın 4 milyon TL gibi ürkütücü boyutlara ulaşabileceği hesaplanıyor.

Tüketiciler, marketlere file veya çantayla gidecek

Süpermarketlerde 2018’den itibaren naylon poşet uygulamasının kaldırılması hedefleniyor.

Artık KKTC’li tüketiciler de Dünya’nın birçok ülkesinde uygulanmakta olan marketlere ellerinde file veya bez torba ile gidip, adlıkları malzemeleri bunların içerisine koyacak.

Doğada çözülmesi yıllar süren, hem milletin geleceğini, hem insan sağlığını tehdit eden naylon poşet kullanımının önüne geçilmesi için satış noktalarında ücretli olması yönündeki yasal düzenlemenin, 2018 yılının başında hayata geçmesi planlanırken, bu konudaki düzenleme ABD ve birçok Avrupa ülkesinde başarıyla uygulanıyor.

Naylon poşet Avrupa’da yasak olduğu için müşteriler alışverişe giderken, alacakları ürünleri koyacakları file veya bez çantaları da yanlarına alıyor.

“2018 sonuna kadar geçiş süreci öngörüyoruz”

Çevre Dairesi Müdürü Abdullah Aktolgalı, poşet projesi için Marketçiler Birliği ve büyük market sahipleri ile görüşmeleri sürdürdüklerini ve marketçilerin bu konuda büyük desteğini aldıklarını söyledi.

Çalışmalara göre tüzüğün şekillendirileceğini anlatan Aktolgalı, Cumhuriyet Meclis’inde yasadaki değişikliğin yapılmasını sağlayacaklarını kaydetti. Bazı yasaları Avrupa Birliği (AB) ile birlikte koordineli hazırladıklarını da kaydeden Aktolgalı, AB’nin tatilde olduğunu ve içinde bulunduğumuz ekim ayında onların da işe başlamasıyla birlikte çalışmaların hız kazanacağını belirtti.

Hedefin 2018’e girerken bu projeyi hayata geçirmek olduğuna dikkat çeken Aktolgalı, yetişmemesi halinde 1-2 ay gecikmeyle projenin hayata geçeceğini kaydetti. Aktolgalı, Türkiye’de 1 Ocak 2018’den itibaren bu uygulamaya geçileceğini de hatırlattı.

“Her eve büyük sepet veya bez torba dağıtılacak”

Aktolgalı, uygulamaya geçilmeden önce her eve bir defalığına mahsus olmak üzere bir kullanımlık olmayan büyük sepetler veya bez torbalar dağıtacaklarını açıkladı.

Vatandaşların söz konusu yeniliğe alışması için bu uygulamayı yapacaklarını anlatan Aktolgalı, vatandaşların da destekleriyle işlerin daha iyi yürüyeceğini de söyledi.

Marketlerden projeye tam destek

KIBRIS Ekonomi’ye harcadıkları naylon poşet miktarı ve kaç para gittiği yönünde bilgi veren büyük marketlerden Lemar, Erülkü ve Kiler’in yetkilileri projeye tam destek verdiklerini ifade etti.

Sadece üç büyük marketin naylon poşetlere harcadığı yıllık miktar milyonlar düzeyinde. Bu marketler yılda, baskılı naylon poşet için 2.5 milyon TL’nin üzerinde para harcıyor. Küçük bakkalların da kullandığı poşetler dikkate alınacak olursa, rakam 4 milyon TL’yi buluyor.

Üç büyük marketin harcadığı poşet sayıları

Lemar marketler zinciri yetkililerinden elde edilen bilgilere göre, bu şirkette günde 75 bin adet naylon poşet tüketiliyor. Şirketin aylık naylon poşet giderleri 80 bin TL, yıllık ise 960 bin TL’yi buluyor.

Kiler marketleri ise üç markette aylık 35 ile 40 bin TL’lik naylon poşet kullanıyor ve yılda 480 bin TL para harcıyor.

Erülkü Süpermarket ise sadece kasalarda aylık 420 bin adet naylon poşet tüketiyor.

Kıbrıs