Eniz Orakcıoğlu

Polis gelecek kaygısı yaşıyor. Emeklilik konusunda yasadan kaynaklanan  büyük sıkıntıları bulunan polis mensuupların  yaşadığı belirsizlik moral motivasyon ve görev yapma noktasında huzursuz.

55 yaşına kadar beklemek zorundalar

Yeni Bakış’ın Polis Teşkilatına yakın kaynaklardan elde ettiği bilgilere göre, ülkedeki diğer alanlarda olduğu gibi  polis teşkilatı içinde de birçok sorun mevcut ve bu sorunlar emniyet mensuplarını mutsuz ederken motivasyonunu da düşürüyor. Polisteki sorunların başlıcaları mesailer, çalışma saatleri terfiler olarak öne çıksa da teşkilat çalışanlarını en fazla düşündüren 1987 yılında Kamu yasasında yapılan değişiklikle Polis Örgütü Yasasında atıfta bulunulması.  Bu değişikllikle  25 yıl üzerinden emekeliye çıkma hakkı kazanan polis mensupları bu hakkı kazanmasına rağmen emekli maaşı alabilmek için 55 yaşını doldurmayı beklemek durumunda.

Polislik yıpratıcı bir meslektir

Mevcut yasaya göre 21-22 yaşlarında polislik mesleğine başlayan bir şahıs,  meslekte 25 yılını doldurduğu zaman  46-47 yaşına gelmekte. Burdaki anomali  sözkonusu polis mensubunun  emeklilik hakkı kazanmasına rağmen emekli maaşı alabilmek için  7-8 yıl daha beklemek zorunda kalması.

Son derece yıpratıcı ve ağır şartlarda çalışan polislerin bugün birçoğunda ciddi anlamada sağlık sorunu yaşadığı da bir gerçek. Yeni Bakış’ın elde ettiği bilgilere göre bugün birçok polis mensubunun  bel,boyun fıtığı, strese dayalı tansiyon ve kalp gibi ciddiğ sağlık sorunları yaşadığı belirtiliyor.

Polis askere bağlı fakat şartlar aynı değil

Yasal çerçevese polis teşkilatı  başbakanlığa bağlı olarak görülse de  Polis aslında  Güvenlik Kuvvetleri bünyesinde görev yapan bir kurum. Polis hizmet alanındaki görevleri Güvenlik Kuvvetleri emir ve direktifleri doğrultusunda yerine getirmekte.  1987 yılında yapılan yasa değişikliğinde 25 fiili yılını tamamlayan askeri personele hem emeklilik ikramiyesi, hem de emeklilik maaşı almaya hak kazanırken, Güvenlik Kuvvetlerine bağlı olan polis teşkiletı mensupları  aynı yasa maddesi kapsamına alınmadı.

Polisler mutsuz

Güvenlik Kuvvetlerine bağlı olmasına karşın polise karşı uygulanan bu haksızlık teşkilet bünyesinde görev yapan genç polislerin yanında bugün emeklilik hakkını kazanma noktasına gelen tecrübeli elemanlarda da moral ve motivasyon sorunu yaratıyor. Küçük yasal bir değişiklikle çözülüp polise moral motivasyon ve mesleğe bağlılığı artıracak olan bu düzenlemenin devlete de ek maddi külfet getirmeyecek oluşu tamamen siyasetin teşkilat üzerinde baskı unsuru oluşturmak istemesinin en büyük göstergesi.

Yıpranma ve askerlik bedelini polise ödetiyorlar

Polisin yaşadığı en büyük mağduriyetlerinden biri de  polis mensuplarından kesilen  5 yıllık yıpranma ve 2 yıllık askerlik bedeli için kesielen yüksek vergiler. Bunun da anlamı bir polis mensubunun kendi emeklilik ikramiyesinin bir bölümünü kendisinin ödemesidir. 25 yılını dolduran polislerin birçoğunun ise maliye bakanlığına müracaat edip  maaşlarından 5 yıllık yıpranma ve 2 yıllık askerlik bedelini kestirme yoluna gittikleri de elde edilen bilgiler arasında. Emekliye ayrıldıkları zaman ikramiyelerini tam almak isteyen polis mensupları zorunlu olarak bu yolu tercih etmekte.

Fazla çalışmanın karşılığını almıyorlar

 Polis teşkilatında yaşanan bir başka önemli sorun da, kamuda aylık çalışma saatlerindeki 35-40 saatlik mesai diliminin poliste  48 saate dayanması ve buna karşın polisin ekstra hizmet olarak verdiği saatlere karşılık  sadece 500-600 TL’lik bir ek maaşı alması.  Polis hizmet saatleri hesaplandığında kamu görevlilerine oranla  Yaz-Kış 11 saat daha fazla çalışmaktadır.  Bir devlet memurunun hafta sonu bayram tatili de hesaba katıldığında bir polis memuru ayda ortalama olarak  50 saat fazla çalışmaktadır. 50 saatlik hizmetin karşılığı 2 bin TL ek mesaiye tekabül ederken, bir  polis mensubu bu saatler karşılığında 500 TL ek maaş almaktadır.

Saat hesaplamalarında 25 yıl değil 50 yıl çalışmış oluyorlar

Polisin çalışma saatleriyle ilgili bir hesaplama yapılacak olursa, polis, 24/48 esasına göre görev yapmakta . Yani bir polis 24 saat çalışıp 2 gün boş yapmaktadır. Buna göre, bir polis memuru ayda 10 gün görev yapmakta. 10 günün karşılığı ise ayda 240 saattir. 240 saat ayda çalışan bir polis memuru yılda yani 12 ayda 2 bin 880 saat çalışmış olur.  Bir polisin 25 emeklilik yılına ulaşması için ise  72 bin saat çalışması anlamına gelmekte. Kamu görevlileri ise günde 8 saat, haftada yani 5 günde 40 saat, 1 ayda ise 160 saat çalışmaktadır. 160 saat haftada çalışan bir kamu görevlisi yılda Bin 920 saat, 25 emeklilik yılını doldurduğunda ise 48 bin saat çalışmış olmaktadır.  Polisin 25 fiili yılda çalıştığı  72 bin saati kamu görevlilerinin çalıştığı 1 aylık çalışma saatine bölündüğünde 450 ay yani 37 buçuk yıla tekabül eder. Polisin çalışma saatlerine bir de alarm, maç görevi, toplumsal olay görevi, toplumsal olay eğitimleri, kurslar, brifingler, heyet karşılamalar, bayramlaşmalardan tutunda daha bir çok görev  eklendiğinde bir polis,  25 yılda 37,5 yıl değil 50 fiili yıl çalışmış sayılırlar.

Polisler dava açmaya hazırlanıyor

Gelinen aşamada, polis mensupları yaşadıkları sıkıntıları yargıya taşımaya hazırlanıyor. Güvenilir kaynaklardan elde edilen bilgiye göre, yakın bir tarihte yasa değişikliğinin anayasanın eşitlik ilkesine aykırı olduğu gerekçesiyle olay yargıya taşınacak.  

Avukat Barış Mamalı; “Politikacılar polis sorunlarına çare bulmuyor”

Yeni Bakış, polisin yaşadığı sorunlarla ilgili Avukat Barış Mamalı’nın bilgisine başvurdu. Mamalı , Polis Örgütü’ndeki sorunların yıllardır korkak politikacılar sayesinde ellenmemiş olarak durduğunu söyleyerek, “her geçen gün de sorunlar artmaktadır. Her dönem sivilleşme nutukları atıp polisin oyunu avlamaya çalışan siyasi partiler, iktidar olduklarında her zaman polisi unutmaktadırlar. Polis arkadaşların bu noktada artık gözlerini açmaları gerekir” şeklinde konuştu.

“Fazla çalışmalarının karşılığını alamamaktadırlar”

Bugün emeklilik konusunda yaşanan çifte standart ve kayırmacılık nedeniyle polis mensupları çok ciddi bir mağduriyetler yaşadığının altını çizen Mamalı, “Polisin mağduriyetleri sadece emeklilik konusuyla sınırlı değildir. Gerek vardiya usulü ( 24 – 48 ) ile olsun gerekse normal mesai usulü ile çalışsın tüm polis mensupları fazla çalıştırılarak karşılığında herhangi bir ödenek veya gerçek bir karşılık almamaktadırlar” diye konuştu.

“Bu angarya duruma son verilmeli”

Mamalı, sözlerine şu şekilde devam etti; “Ayrıca 24 saat esasıyla çalışan bir personel çoğu zaman sivil toplum örgütlerinin demokratik hak arayışları içinde yaptıkları eylemlerde ikinci boş günlerinde göreve çağrılıp görev harici olarak yine zorla çalışmak zorunda kalmaktadır. Polis mensupları ek ödenek almadıkları gibi ek görev yapmaya gelirken benzin parası, yemek parası gibi zorunlu giderleri de kendi cebinden ödemek zorunda kalmaktadırlar. Anayasaya aykırı olan ve insan haklarıyla bağdaşmayan bu angarya durumuna bir an önce son verilmesi gerekir.”

“Pasaport kullanmaları yasaklanmıştır”

“ “Seyahat Özgürlüğü” Anayasamızda temel hak ve özgürlükler içerisinde teminat altına alınmış olup bu özgürlük ancak Yasa ile kısıtlanabilmektedir” diyen Mamalı, “Yasa olmadan kimsenin seyahat özgürlüğü hukuken kısıtlanamaz. Bu emredici anayasal kurala rağmen Polis Genel Müdürü, hiçbir hukuki dayanağı olmadan ve Anayasaya aykırılığı aşikar olan bir “Emir”le tüm polis mensuplarının Güney Kıbrıs’taki deniz ve hava limanlarından seyahat etmesini ve ayrıca Kıbrıs Cumhuriyeti Pasaportlarını kullanmalarını yasaklamıştır. Kısacası Polis Örgütü’ne anayasa işlememekte, genel müdür nasıl istiyorsa polisler o şekilde seyahat etmek zorunda kalmaktadır” dedi.

“Polis mensuplarının emekliliklerine göz dikilmiştir”

Şu anda gündemde olan en önemli konunun Emeklilik  olduğunu anlatan Mamalı, “ 51/1984 sayılı Polis Örgütü Yasası’nda yapılan değişiklik ile polis mensuplarının emekliliklerine göz dikilmiştir. Bugün örgütte çalışmakta olan polis mensuplarının büyük bir çoğunluğunun 25 yıl fiili hizmet yapıp emeklilik hakkı kazanmış olmalarına rağmen 55 yaşını doldurmadıkları taktirde emekli maaşı almaya hakkı yoktur. Birçok ülkede riskli ve ağır koşullar altında çalışan, tehlikesi yüksek olan polislerin yıpranmaları da dikkate alınarak yaşı ne olursa olsun belirli yasal bir süre çalıştıktan sonra her türlü hakkı ve tabi ki emekli aylığı almaya hak kazandıklarını görürüz. Bizdeki bu çarpık yasal düzenleme nedeniyle dikkat edilmesi gereken enterasan durum ise aynı makama bağlı 2 ayrı örgüt mensupları arasında yaratılan eşitsizlik ve insan haklarını hiçe sayan ayrımcılık halidir” dedi.

“Eşitsizlik söz konusudur”

Mamalı, eşitsizlik durumunu ise şöyle anlattı; “Polis ve Askerin her ikisi de Güvenlik Kuvvetleri Komutanlığı’na bağlıdır, yani polisin ve askeri personelin en üst makamı, idarecisi ve denetimcisi GKK’dır. Bu iki kurum da GKK’nın başındaki generalin emir ve komutası altındadır. Ancak aynı kuruma bağlı olup aynı statü içerisinde yer almalarına karşın emeklilik konusunda polis mensupları aleyhine büyük bir ayrımcılık yaratılmıştır.  Bugün bir askeri personel (Subay/Astsubay) emeklilik için gerekli olan fiili sürede çalışmayı yapıp emekliye çıkması halinde yaşı kaç olursa olsun emekli maaşını tıkır tıkır hemen almaya başlamaktadır. Ama 25 yıl değil 30 yıl fiili olarak çalışan bir polis mensubu eğer 55 yaşını doldurup 56 yaşından gün almamışsa emekli maaşı alması söz konusu değildir. Böyle büyük ve ayarı kaçık bir eşitsizlik bugüne değin görülmüş değildir. Polisler resmen hiçe sayılmakta, hakkı olan varlıklar olarak değil de sanki ucubeymişler gibi ayrımcılığa uğramaktadırlar. Bu yanlış ve yakışıksız durum derhal düzeltilmelidir. Yıllardır bunu dile getiriyorum ama tek bir siyasi partinin veya sendikanın bu olaya tepki vermemesi karşısında da üzülüyorum.”  

Yeni Bakış