Salgın hastalıklarla başlayan 'sürekli alarm durumunda olma hali' sosyal endişeyle birleşince ortaya kronikleşen bir yorgunluk hali çıktı. Bu ruh halinden kurtulmak için uyusak olmuyor, dinlenmeye çalışsak yeterli gelmiyor. Peki, giderek yaygınlaşan bu yorgunlukla nasıl başa çıkacağız? Üzerine çeşitli araştırmalar yapılan bu konuyu uzmanlara sorduk...

Tuğba Öztürk & Gürer Mut/Hürriyet

Yaşanmakta olan sağlık krizi ve kötü Haberler pek çoğumuzu derinden etkiliyor. Sağlığımızı korumak için diğer insanlarla az temas kurmaya çalışıyor, elimizden geldiğince kendimizi sakınmaya çalışıyoruz. Bu da beraberinde, yoğun bir korkuyu, endişeyi ve paniği getiriyor.

Ruh halimizi korumaya çalışırken, sarf ettiğimiz çaba nedeniyle yoğun bir Yorgunluk döngüsünün içine girmiş bulunuyoruz. Bazı günler uyumak bile tek başına dinlenmek için yeterli olmuyor. Sonu gelmeyen bu yorgunluk durumuyla mücadele ederken, The Guardian yazarı Emma Beddington, bir hafta boyunca denediği yedi aşamalı bir dinlenme yöntemiyle, kronikleşen yorgunluk duygusunun üstesinden gelinip gelinmeyeceğini araştırdı.

HERKES 'NEDEN SÜREKLİ YORGUNUM?' SORUSUNA CEVAP ARIYOR

Son iki yılda bilinç bulanıklığı, yorgunluk, derin bir uyuşukluk hali neredeyse evrenselleşen bir sorun haline geldi. Birçok insan Twitter üzerinden yaptığı paylaşımlarda uykusuzluk durumunun nedenlerini ve etkilerini tartışmaya başladı. Bu yılın Temmuz ve Eylül ayları arasında Google üzerinden en çok “Neden sürekli yorgunum?” sorusuna yanıt arandığı dikkat çekiciydi.  

Özellikle, pandemi döneminde süreklileşen bir tür “alarm durumunda olma hali” fiziksel ve mental olarak epey yıpratıcıydı. Dahası, pek çoğumuz rahatlık ve temel güvenlik duygusunu kaybettiğimiz bir dönemi hâlâ geride bırakamadık. Bu durum ise süreklileşen bir yorgunluğu beraberinde getirdi.

'SORUNLARIN ÜSTESİNDEN GELMEK İÇİN YAŞAM TARZINIZI DEĞİŞTİRİN'

Yorgunluk durumuna analitik bir perspektiften bakan ABD'li Dahiliye doktoru ve yazar Dr. Saundra Dalton-Smith, “Kutsal İstirahat” adını verdiği kitabında, insanların yorgunluk duygusuna karşı tanısal bir yaklaşım benimsemeleri gerektiğini belirtiyor.

Dr. Smith, pandemi döneminde muayenehanesinin hastalarla dolup taştığını ve bu kitabın da gözlemleri doğrultusunda kaleme aldığını belirtiyor. İnsanların gerektiği gibi dinlenemediğini belirten yazar, dinlenmenin gerçek gücünü anlayamadığımıza dikkat çekiyor ve doğru dinlenmenin hayatınızın yedi alanını iyileştirmekle mümkün olduğunu açıklıyor. Bunun için ise 1 haftanızı ayırmanızın yeteceğini öne sürüyor.

FİZİKSEL

Pandemi döneminde özellikle uzun saatler bilgisayar karşısında çalışanların eklem bölgelerinde ağrılar ve boyunlarında sertleşmeler görüldüğünü belirten Dr. Smith, bu gibi durumlara karşı ilk dinlenme türünün "fiziksel dinlenme" olması gerektiğini söylüyor. Fiziksel dinlenme kendi içinde iki gruba ayrılıyor. “Pasif fiziksel dinlenme" olarak tanımlanan ilk durum, uyumayı ve kestirmeyi içeriyor. “Aktif fiziksel dinlenme" ise vücudun dolaşımını ve esnekliğini arttırmayı kapsıyor.  

Dr. Smith, masa başında çalışırken, saat başı mutlaka masadan kalkarak küçük hareketler yapılması gerektiğini ve bu sayede vücut akışkanlığının sağlanacağını söylüyor. Çalışmaya ara verdikten sonra boyun hareketleri, el ve bilek alıştırmaları yapılması gerektiğinin altını çiziyor. Ayrıca yoga, esneme ve masaj terapisinin onarıcı aktiviteler arasında olduğunu belirten Dr. Smith, yatağa yatmadan önce esneme hareketlerinin rahat bir uykunun anahtarı olduğunu da ekliyor.

ZİHİNSEL

Zihinsel yorgunluk genellikle sinirli bir ruh haline, unutkanlığa, dalgınlığa veya konsantrasyon eksikliğine neden olabiliyor. Böylesi bir yorgunluk durumunda iyi bir gece uykusu alsanız bile tam olarak dinlenemeyebiliyorsunuz. 

Dr. Smith, yoğun mesainin arasında her saat başı kısa aralıklarla molalar vermeyi ihmal etmemek gerektiğini söylüyor. Bu molalar yavaşlamak gerektiğini ve hiçbir şeyin “acil” olmadığını size hatırlatacak. Fakat bu dinlenme anlarında sosyal medya ve mesajlaşma uygulamalarının bildirimlerini kapatmanız gerekiyor. Uygulamalardan uzak kalmak zihninizin rahatlamasını ve yaptığınız işe konsantre olmanızı sağlayacak.

DUYGUSAL

İhtiyacımız olan bir diğer dinlenme türü ise duygularımızı dinlendirmek. Dr. Smith, yorgunluk seviyemizi belirlemek için çevrimiçi bir “dinlenme testi”hazırlamış. Teste katılan kullanıcılardan elde edilen verilere göre, insanların kendilerini başkasıyla karşılaştırmalarının bir hayli yorucu olduğu sonucu ortaya çıkıyor. 

Dr. Smith, bu duygularla başa çıkmak ve rahatlamak için en iyi yolun yazmak olduğunu söylüyor. Sizi sinir eden gelişmeleri, korkutan, utandıran durumları yazmanızı istiyor. Bu çalışmayı yaparken kendinizle baş başa kalacağınız için duygusal olarak sizi aşağı çeken her şeyin ortaya çıkacağını söylüyor. 

SOSYAL

Dr. Smith, bizi olduğumuz gibi gören insanlarla bir araya gelmenin en iyi sosyal dinlenme biçimi olduğunu söylüyor. Bizi mental olarak yoran ilişkiler ile mutlu edenler arasında ayrım yapamadığımızda sorunların ortaya çıktığını belirtiyor.

Beddington’a göre ise konuşacağınız kişiyi doğru seçmek her şeyin anahtarı. Sizi tanıyan dostlarınızla bir araya geldiğinizde havadan sudan konuşabilir veya sessiz kalabilirsiniz. Bu sosyal dinlenme için oldukça önemli.

DUYU

Gürültünün ve kalabalığın insanlar üzerindeki yıpratıcı etkilerini inceleyen Dr. Smith, “duygusal dinlenme” eksikliği yaşayan insanların sayısında büyük bir artış olduğunu açıklıyor. Evlere kapanan ve özellikle küçük çocukları olan ebeveynlerin sürekli gürültüye maruz kaldıklarını belirten yazar, ayrıca şunları söylüyor:

“Bu dönemde, bazı yetişkinlerin gürültü nedeniyle birbirleriyle ciddi anlamda tartıştıkları ortaya çıktı. Arka planda sürekli konuşan birinin uğultusunun ıstırap verici olduğu düşünülüyor. Duyusal aşırı yüklenmenin bizler üzerindeki etkisi işte budur.” 

Beddington ise istenmeyen seslerin piyano gibi estetik seslerle maskelenebileceğini keşfetmiş. Bunun da sessizlik kadar rahatlatıcı olduğunu söylüyor.

YARATICI

Pandemi nedeniyle en az iki yıldır yaratıcı bir aktivitenin içinde olamadık. Kapanmaların ardından gelen normalleşmeyle, evden çıkarak en sevdiği kafede Yemek yediğini, kendisini hem duygulandıran hem de ilham veren sanat galerilerini gezdiğini söyleyen Beddington, kentte dolaşmanın dinlendirici etkilerinden de bahsediyor ve şunları ekliyor:

"Aslına bakılırsa, 'yaratıcı dinlenme' merakın yeniden keşfedilmesidir. Alışkın olduğumuz mekânların dışına çıkmak, dışarıdaki güzelliklerin tadını çıkarmak için kendimize zaman ayırmak yaratıcı bir dinlenme alanının oluşmasına olanak sağlayacaktır."

RUHANİ

Dr. Smith, “Ruhsal dinlenme”nin herhangi bir inancı benimsemek gibi bir “ruhanilik” anlamı taşımayabileceğini, ruhsal dinlenmenin özünde, kabul edilmek, aidiyet hissi ve hayatımızın bir anlamı olduğu duygusunun bulunduğunu belirtiyor. Meditasyon başta olmak üzere, ruhu ve bedeni dinlendirici etkinlikler yapmanın öneminin altını özellikle çiziyor.

“Gerçekten dinlenmeyi benimseyebilecek miyiz?” sorusunu okuyucusuna yönelten Beddington, yüksek kafeinle ve yıpranmış sinirlerle daha fazla çalışmanın mümkün olmayacağını belirtiyor.

Hürriyet