İran'da dün resmen başlayan Cumhurbaşkanlığı seçimlerine adaylık başvurularına yüksek katılım gözleniyor.

14 Haziran'da gerçekleştirilecek Cumhurbaşkanlığı seçimi yarışının üç ayrı grup arasında geçeceği tahmin ediliyor.

Siyasi analistler, geçmiş dönemlerden farklı olarak muhafazakarlar ve reformistlerin yanı sıra Cumhurbaşkanı Mahmud Ahmedinejad'ın dünürü ve Başdanışmanı İsfendiyar Rahim Meşai'nin başını çektiği 'Ahmedinejad grubu'nun da seçimlerde şanslı olduğuna dikkati çekiyor. 

Cumhurbaşkanı adaylarının eyalet ve yarı eyalet sistemlerindeki gibi bağımsız veya blok halinde seçimlere katıldığı İran'da, reformistlerin lideri sayılan eski cumhurbaşkanı Muhammed Hatemi'nin adaylığının netlik kazanmamasının seçim sonucunu tahmin etmeyi zorlaştırdığı ifade ediliyor.

RAFSANCANİ VE HATEMİ'NİN ADAYLIK İHTİMALİ

Ayetullah Rafsancani, dini lider Ayetullah Ali Hamaney'in onayını almadan adaylığının söz konusu olmadığını belirterek, basında uzun süredir yer alan "Hamaney ile arasında ihtilaf olduğu ve adaylığına sıcak bakmadığı" yönündeki haberlere açıklık getirmişti.

Öte yandan Hatemi veya Rafsancani'nin dini lider Hamaney'in onayını alarak aday olması durumunda seçimi kazanmasına kesin gözüyle bakılıyor. Aday olmamaları durumunda ise hangi reformist adayı destekleyecekleri büyük önem taşıyor.

MUHAFAZAKARLAR

Muhafazakar siyasetçilerden aday olacağını açıklayan birçok isim olmasına rağmen, söz konusu kanadı oluşturan "Direniş Cephesi" ve "İmam ve Rehberin Takipçileri Cephesi", henüz nihai adaylarını açıklamadı.

Muhafazakarların önemli adaylarından dini lider Hamaney'in başdanışmanı ve eski Dışişleri Bakanı Ali Ekber Velayeti, eski Meclis Başkanı Gulam Ali Haddad Adil ve Tahran Belediye Başkanı Muhammed Bakır Galibaf'ın kurduğu 2 1 bloğunun seçimleri kazanma şansının yüksek olduğu belirtiliyor.

Muhafazakarlardan öne çıkan diğer isimler arasında, eski Dışişleri Bakanı Menuçehr Muttaki, Meclis Başkan Yardımcısı Muhammed Rıza Bahoner, Tahran Odalar Birliği Başkanı Yahya al-i İshak, İran Ulusal Yüksek Güvenlik Konseyi Sekreteri Said Celili ve eski Sağlık Bakanı Kamuran Bakıri Lenkerani, Düzenin Yararını Teşhis Konseyi Sekreteri ve Eski Devrim Muhafızlar Komutanı Muhsin Rızai yer alıyor.

Önceki dönemlerde olduğu gibi muhafazakarların seçimlere yakın bir tarihte tek bir isim veya tek bir blok üzerinde ittifak edeceği tahmin ediliyor.

REFORMİSTLER

Reformist kanatta ise eski Cumhurbaşkanı Yardımcısı Muhammed Rıza Arif, eski milletvekili Mustafa Kevakibiyan ve eski Nükleer Başmüzakereci Hasan Ruhani'nin isimleri öne çıkıyor. Rafsancani'nin aday olmaması durumunda Hasan Ruhani'yi destekleyeceği ileri sürülüyor.

AHMEDİNEJAD GRUBU

Dini lider Hamaney'in, "Ahmedinejad grubu"nun tartışılan ismi İsfendiyar Rahim Meşai'nin adaylığını onaylamayacağına kesin gözüyle bakılsa da Cumhurbaşkanı Ahmedinejad'ın bu isim üzerinde ısrarcı olduğu ifade ediliyor.

Hükümet karşıtları, Meşai isminde ısrar edilmesini Ahmedinejad'ın görev süresi dolduktan sonra yargılanmamak için kendisini güvenceye almak istemesi olarak yorumluyor. Ahmedinejad'ın, Meşai'nin adaylığının onaylanmaması ihtimaline karşı eski Konut Bakanı Ali Nikzad ve eski Adalet Bakanı ve Anayasayı Koruma Konseyi Hukukçu Üyesi Gulam Hüseyin İlham'ı destekleyeceği ileri sürülüyor.

EN GÜÇLÜ ADAYLAR

Seçimler yaklaşırken görünen tabloda, her üç grup içerisinde en güçlü adaylar Hasan Ruhani, Muhammed Rıza Arif, Muhammed Rıza Kalibaf, Ali Ekber Velayeti ve İsfendiyar Rahim Meşai olarak görülüyor.

Dün başlayan ve beş gün devam edecek olan Cumhurbaşkanlığı aday adaylığı başvurularının son güne kadar sürpriz gelişmelere sahne olacağı tahmin ediliyor.

Adayların yeterliliği, Anayasayı Koruyucular Konseyi Seçim Denetleme Kurulu tarafından incelendikten sonra nihai liste İçişleri Bakanlığı tarafından kamuoyuna duyurulacak.

Kaynak: TAK